Metody obróbki mechanicznej kół zębatych

Koła zębate są podstawowym elementem wszelkich przekładni przenoszących moc. Współpraca poszczególnych kół wymaga odpowiedniego ukształtowania zębów. Obróbkę mechaniczną uzębień można przeprowadzać różnymi narzędziami. Podstawowy podział dzieli te czynności na metody bezwiórowe oraz wiórowe. W metodach wiórowych znajduje się obróbka kształtowa, obwiedniowa i kopiowa. Metoda kopiowa stosowana jest przy obróbce stożkowych kół zębatych dużej wielkości i polega na odwzorowaniu przez kopiał kształtu zębów obrabianych kół. Obecnie jest ona rzadko stosowana w porównaniu do pozostałych dwóch metod.

Metoda kształtowa 

Metodę kształtową przeprowadza się narzędziem w kształcie wrębu międzyzębnego. W ten sposób można wykonać frezowanie frezem tarczowym lub trzpieniowym, dłutowanie nożami kształtowymi oraz szlifowanie ściernicą. Metodę kształtową stosuje się do obróbki mechanicznej kół zębatych o niższej dokładności, obróbki wstępnej kół zębatych o dużych modułach oraz obróbki wstępnej stożkowych kół zębatych. Sposób ten stosuje się głównie do kół walcowych, kół o uzębieniu prostym, skośnym i daszkowym. Moduł frezu powinien odpowiadać modułowi normalnemu nacinanego koła. Obróbka metodą kształtową może być także realizowana przez szlifowanie i dłutowanie.

Metoda obwiedniowa 

Ta metoda polega na jednoczesnej pracy toczonego narzędzia względem przedmiotu obrabianego. Jedno z nich jest narzędziem, a drugie materiałem obrabianym. W ten sposób kształt koła zębatego jest obwiednią następujących po sobie kolejnych położeń obrabiającego narzędzia. Obróbkę kształtującą wykonuje się poprzez dłutowanie lub struganie narzędziem o kształcie zębatki, dłutowanie narzędziem o kształcie koła lub frezowanie frezem ślimakowym. W obróbce wykańczającej stosuje się szlifowanie ściernicą tarczową lub ślimakową oraz wiórkowanie. Szlifowanie polega na skrawaniu niewielkich głębokości przy zastosowaniu dużych prędkości.

Pozostałe metody obróbki mechanicznej 

Do metod obróbki ściernej powierzchniowej zalicza się przede wszystkim gładzenie (honowanie), które pozwala uzyskać wysoką dokładność wymiarową i poprawę gładkości powierzchni przedmiotu. Dogładzanie polega na zastosowaniu drobnoziarnistych osełek ściernych w celu zapewnienia niższej chropowatości powierzchni. Kolejnym sposobem jest docieranie, które odbywa się przez użycie luźnego materiału ściernego zmieszanego z cieczą. Z kolei polerowanie ma na celu nadać przedmiotowi takiej gładkości, że zazwyczaj wiąże się to z dużą refleksyjnością. Wykonuje się je poprzez zastosowanie past ściernych i polerskich nanoszonych na tarcze polerskie. W porównaniu do innych metod nie zwiększa ono dokładności wymiarowej i nie poprawia błędów kształtu.