Czym jest i skąd pochodzi przekładnia zębata?

Jak wszyscy doskonale wiemy, przekładnia to układ maszyn lub mechanizm, którego zadaniem jest przełożenie ruchu z elementu czynnego, na element bierny, przy jednoczesnym zachowaniu parametrów ruchu (siły i prędkości).

Pochodzenie przekładni zębatej

Dokładne pochodzenie elementu takiego jak przekładnia zębata nie zostało jeszcze odkryte, jednak wszelkie poszlaki i zapiski o jednym z pierwszych zastosowań wywodzą się ze starożytnej Grecji. Już Arystoteles w swoim traktacie o mechanice zamieścił informacje o wykorzystaniu tego wynalazku, a około II wieku przed naszą erą jego zastosowanie było powszechne na terenach całego basenu śródziemnomorskiego. Naukowcy są jednak pewni, że powstanie tego wynalazku ma bezpośredni związek z wykorzystaniem koła, a pierwsze przekładnie były budowane z drewna i wykorzystywały tarcie, po czym ulepszono je za pomocą wystających elementów, które najbardziej przypominają współczesne koło zębate.

Zastosowanie przekładni zębatej

Na przestrzeni wieków koła zębate były wykorzystywane do wielu wynalazków. Jednym z pierwszych ich zastosowań, a zarazem najciekawszych jest tak zwany krokomierz. Wiadomo o drewnianych skrzyniach, które miały koła zębate wewnątrz, bezpośrednio zamontowane do kół, na których poruszała się skrzynia. Dzięki wewnętrznym obrotom możliwe stało się obliczenie przebytej odległości. Oczywiście wraz z upływem czasu znaleziono o wiele więcej zastosowań dla tego wynalazku. Ogromny wkład w rozwój i wykorzystanie przekładni zębatej miał Leonardo Da Vinci, którego wizje bardzo często wykorzystywały ten mechanizm.

Współcześnie nie możemy sobie wyobrazić żadnej gałęzi przemysłu, w której niewykorzystywane byłyby przekładnie. Co oczywiste, teraz mamy do czynienia z całymi układami zębatymi, a zarówno ich rozmiary, jak i wydajność są nieporównywalnie większe. Ten niepozorny wynalazek, tak naprawdę odpowiada za rozwój przemysłu i doprowadzenie go do obecnego stanu.